
इरानी रानी !
“बा, पिकनिक जाने भोलि, पारिवारिक !” कान्छी छोरी पूजाको सूचना, प्रोफेसर पर्याराज गोविन्दानुज गजलोपाध्याय निकुञ्जश्री चितवनवीलाई । “गीत गाउन पाइन्छ छोरी ?” बानी । प्रोफेसरलाई मज्जासित गीत गाउन पाए पुग्छ। “अवस्था हेरेर !” कान्छी छोरी।
“बा, पिकनिक जाने भोलि, पारिवारिक !” कान्छी छोरी पूजाको सूचना, प्रोफेसर पर्याराज गोविन्दानुज गजलोपाध्याय निकुञ्जश्री चितवनवीलाई । “गीत गाउन पाइन्छ छोरी ?” बानी । प्रोफेसरलाई मज्जासित गीत गाउन पाए पुग्छ। “अवस्था हेरेर !” कान्छी छोरी।
“गयो भाइ,गयो भुस,सबै साँढे बाइस ! बकम्फुस!भुस!” लीलानगरबाट बस चढे, कुमार, गणेश, योगी, वियोगी, पन्थी, कोइराला, गोपीनाथ र पूर्वेली कोहेनूर” प्रा. डा. पर्याराज आशुतोष दमकोपाध्याय डेरिडाश्री!”गन्तव्य उत्तरआधुनिक शहर, गजलनगर, खीबरा टोल । साहिला पण्डितको महावाणी,अघिको, अनुज कमेडियन” गोपीनाथ लीलाध्वज बज्रनारायण विजयश्रीको नाममा !
“काठमाडौँमा बाँच्न गाह्रो थ्यो । कहाँकहाँबाट आएर यहाँ अडिनु भनेको ख्यालख्यालको कुरो थिएन । कम गाह्रो थ्यो ? त्यसमाथि अहिले जस्तो सडक यातायातको सुविधा पनि थिएन त्यतिखेर । गल्र्याम्म झोला बोक्यो, स्वाँस्वाँ गर्यो लन्ठ्याङलन्ठ्याङ हिँड्यो । कहिले ठाडै उकालो कहिले ओरालो । तेर्सो त चाडबाड जस्तो ।”
“आजाद सर, म हजुरलाई चिन्छु । म कमरेड ज्वालाराज गोस्वामी, किन हुन्न भूतपूर्व लेखक, हुन्छ, त्यो भूतपूर्व लेखक, सर्जक, मानक, धानक, हानक, त्यो पात्र हजुरको सामुन्नेमा छ, म हुँ म, म भूतपूर्व राइटर, अहिले फाइटर !” छापामार ।
बा, हजुरको चित्त सफा होइन,अति सफा!” एक मानस पुत्री। “छोरी, मेरो जीवनको धर्म, कर्तव्य, छोरीहरूको मनोबल बढाउने र उनीहरूलाई आड दिने, स्वाबलम्बी हुने मन्त्र सिकाउने!यति बुझ्नू, If you are not financially independent then woman welfare will not be possible, जसले रासन भर्छ, उसले शासन गर्छ। अनि उही बच्चा धरतीमा ल्याउने यन्त्र हुने मात्र हो।” प्रोफेसर बा बोल्यो।
” होइन,के हो यो खप्रलु,गोरावि,धराप, लप्रगौ,केनाख,नाप्रख त सुनेकै हो,गोराभ पनि सुनेकै हो,” खप्रलु” भनेको के हो?ऊर्वसी मात्र होइन त्यति दौलतमन्द ससुराली बनाइदिने,अनि यस्तो कुरा?केही बुझिएन हौ साथी! के हो यो ” खप्रलु?” के लीला हो?”
देशमा पढाइपछि रोजगारी सुनिश्चितता नहुनु,बन्द र हड्तालले पढाइ नहुनु, समयमा परीक्षा नहुनु तथा परिक्षाफल समयमा प्रकाशित नहुनु, चार वर्षको पढाइ ६ वर्षमा पनि पूरा नहुनु र यसबारे सरकार गम्भीर नभएकोले बिदेसिने विद्यार्थीहरूको सङ्ख्या दिन प्रतिदिन बढ्दै गएको सानी बताउँछिन् । सानीको वाक्पटुता देखेर शिक्षकहरू पनि चकित पर्दथ्यो । काम, दाम र पढाइको अवसर खोजेर इजरायल पुगेका नेपाली विद्यार्थी घटस्थापनाको एक साता अघि अत्यासलाग्दो द्वन्द्वको चपेटामा परे ।
‘त्यहाँ, कुन पार्क वा मार्केट छ, जहाँ म उनीसँग घुम्न जानु। जहाँसम्म उनीसँग बस्ने कुरा छ, उनीसँग बस्दा खेतबारी र गोठालाको मात्रै कुरा गर्नुहुन्छ। राजनीतिको कुरा गर्दा गाउँको मुखियाको कुरा गर्नु थाल्छ। संसार कहाँदेखि कहाँसम्म पुगिसकेको छ, तर उसले आफ्नो गाउँ बाहिर केही सोच्न सक्दैन।’
आमाले एक्लै जानुको विकल्प अर्को बाटो देख्नुभएन, उसलाई लाग्यो, शहरको नयाँ पुस्ताको लागि गाउँ धेरै बिरानो हुँदै गएको महसुस भयो।।